Tổng quan cơ hội ngành rượu vang tại Việt Nam.

Việt Nam là nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng ấn tượng hàng đầu thế giới. Nhờ khả năng kiểm soát đại dịch Covid-19 và nền kinh tế định hướng xuất khẩu đã khiến các nhà đầu tư chú ý nhiều hơn đến Việt Nam.

Mặc dù Việt Nam đối mặt không ít những thách thức, nhưng Việt Nam đã nổi lên như một trong những quốc gia ASEAN có triển vọng nhất đối với ngành công nghiệp rượu vang của nhiều cường quốc rượu vang như Pháp, Ý, Chilê, Tây Ban Nha, Mỹ, Úc...

Mới đây, rượu vang Úc đang phải chịu thuế quan của Trung Quốc, trong Báo cáo tóm tắt của Việt Nam nêu rõ những lý do tại sao Việt Nam là một đối thủ nặng ký đối với các nhà sản xuất rượu vang Úc đang tìm cách đa dạng hóa thị trường của họ.

Nền kinh tế kiên cường của Việt Nam và khả năng kiểm soát đại dịch tốt đã khiến các nhà đầu tư ghi nhận triển vọng kinh tế đang lên củaViệt Nam. Xuất phát điểm rất thấp, thị trường rượu Việt Nam đã và đang bùng nổ mạnh mẽ, với các khách sạn, nhà hàng và nhà bán lẻ hiện cung cấp nhiều loại rượu từ khắp nơi trên thế giới.

Điều này càng trở nên nổi bật hơn do gần đây của Trung Quốc áp thuế hơn 200% đối với rượu vang Úc, Mỹ trong thời gian 5 năm. Điều này khiến các nhà sản xuất rượu của trên thế giới phải tìm kiếm thị trường thay thế, thì các nước ASEAN như Việt Nam, đang nổi lên như những đối tác thương mại rượu chính.

Vietnam Briefing phân tích cái nhìn sâu hơn về ngành công nghiệp rượu vang của Việt Nam và cơ hội cho các nhà sản xuất và phân phối rượu vang trên toàn thế giới.

Các nước ASEAN trong đó có Việt Nam đang nổi lên như những đối tác thương mại rượu chính. Tại những thị trường nhạy cảm với giá cả thấp này, sự phổ biến của rượu vang đang ngày càng trở nên rẻ hơn nhờ chính sách miễn thuế hải quan và các hiệp định thương mại tự do. Sự tăng trưởng này được hỗ trợ thêm bởi sự gia tăng của du lịch ở những khu vực này, điều này chống lại các yếu tố liên quan đến tôn giáo có thể làm giảm số lượng người tiêu dùng tiềm năng.

Gần đây, Việt Nam đã trở thành tâm điểm quan tâm của ngành công nghiệp rượu vang. Thị trường rượu vang chuyển tiếp và đầy hứa hẹn này có thể trở thành đối tác thương mại phát triển mạnh mẽ trong thập kỷ tới.

Bia giá rẻ rất được ưa chuộng ở Việt Nam nhưng ngày càng cạnh tranh với các loại rượu, khi thị hiếu thay đổi, và tầng lớp trung lưu ngày càng tăng yêu cầu chất lượng cao hơn. Rượu vang bây giờ là một yếu trong nhiều quan hệ xã hội, chẳng hạn như quà biếu tặng, các bữa tiệc liên hoan, gặp gỡ đối tác.

Hiện tại, thị trường rượu vang địa phương của Việt Nam có rượu vang từ các khu vực như Pháp, Ý, Chile, Mỹ và Úc. Các loại rượu vang bán chạy nhất là rượu vang đỏ với khoảng 65% thị trường, tiếp theo là rượu vang trắng với 25% và rượu vang sủi bọt với 10%.

Cơ hội ngành rượu vang.

Tầng lớp trung lưu ngày càng phát triển với thu nhập ngày càng tăng cao. Dân số Việt Nam được dự báo sẽ đạt 101 triệu người vào năm 2025 với dân số trong độ tuổi lao động chiếm 60% tổng dân số và độ tuổi trung bình là 30. Hơn nữa, tầng lớp trung lưu của Việt Nam dự kiến ​​sẽ đạt 95 triệu người vào năm 2030 - tốc độ tăng nhanh nhất trong Đông Nam Á theo công ty nghiên cứu thị trường Nielsen .

Đi xa hơn, các nhà sản xuất rượu có thể nhắm mục tiêu đến các thành phố lớn như Hà Nội , Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng , nơi có các chuyên gia làm việc được đào tạo bài bản và hay đi du lịch.

Ngoài ra, quà tặng doanh nghiệp đại diện cho một phân khúc thị trường trọng điểm với những dịp phổ biến nhất là Tết Việt Nam hoặc Tết có thể tạo ra tới 80% doanh số bán rượu. Các công ty ở Việt Nam cũng có xu hướng chi cho các đơn hàng rượu để làm quà tặng cuối năm cho nhân viên cũng như đối tác.

Văn hóa uống rượu từ rất lâu.

Theo một cuộc khảo sát do Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện, hầu hết những người được hỏi đều đồng ý rằng uống các sản phẩm có cồn là để tuân thủ tốt các phép xã giao, thể hiện một phong cách đúng mực trong công việc, xây dựng và duy trì các mối quan hệ xã hội và kinh doanh. Tư duy này đã tồn tại trong xã hội Việt Nam từ bao đời nay. Ngoài ra, người Việt Nam có thể tiêu thụ các sản phẩm có cồn cho bất kỳ dịp lễ kỷ niệm nào.

Văn hóa uống rượu cũng phản ánh hành vi của người tiêu dùng và hiểu được nó là điều quan trọng. Nghiên cứu do Ipsos UU thực hiện cho thấy những khác biệt quan trọng trong hành vi tiêu thụ đồ uống có cồn của người dân sống ở ba vùng chính của Việt Nam. Người tiêu dùng ở miền Bắc Việt Nam có xu hướng là người theo xu hướng và quan tâm mạnh mẽ đến bao bì, đặc biệt là đối với các sản phẩm quà tặng và có hiểu biết đáng kể về các nhãn hiệu khác nhau.

Người tiêu dùng ở miền Trung Việt Nam có xu hướng dè dặt, ít sẵn sàng thử các nhãn hiệu mới và thích các nhãn hiệu địa phương hơn. Sự vắng mặt của một loạt các thương hiệu có thể là một lý do chính cho xu hướng này. Ngược lại, những người sống ở miền Nam Việt Nam được xếp vào nhóm người tiêu dùng dễ tính, sẵn sàng thử các nhãn hiệu mới và am hiểu về các nhãn hiệu khác nhau.

Ưu chuộng thương hiệu nước ngoài (Sính ngoại)

Người Việt Nam đã chứng kiến ​​sự cải thiện đáng kể về mức sống và khả năng chi tiêu của người tiêu dùng, cùng với nỗi ám ảnh mạnh mẽ đối với các sản phẩm nước ngoài, họ tin rằng chúng có chất lượng cao hơn. Do đó, người tiêu dùng Việt Nam hiện nay sẵn sàng trả nhiều tiền hơn để dùng thử các sản phẩm chất lượng cao hơn, tạo dư địa cho các sản phẩm nhập khẩu.

Ngoài ra, khi ngành bán lẻ đang chuyển dần từ bán lẻ truyền thống sang bán lẻ hiện đại, không khó để người tiêu dùng tìm thấy các sản phẩm rượu ngoại nhập khẩu tại các siêu thị.

Các hiệp định thương mại tự do

Vô số các hiệp định thương mại tự do (FTA) của Việt Nam đã giúp Việt Nam trở nên cạnh tranh hơn nữa, thu hút các nhà đầu tư nước ngoài chuyển địa điểm sản xuất hoặc thiết lập hoạt động. Mục tiêu chính của các FTA là tạo ra một thị trường hội nhập giữa các quốc gia thành viên bằng cách giảm đáng kể hoặc tự do hóa hoàn toàn thuế quan đối với các sản phẩm nhập khẩu. Các nhà sản xuất rượu vang của châu Âu, Mỹ và Australia có thể tận dụng hai hiệp định thương mại tự do là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Khu vực Thương mại Tự do ASEAN-Australia-New Zealand (AANZFTA).

Các nhà đầu tư nên nghiên cứu các FTA cụ thể phù hợp nhất với việc gia nhập thị trường của họ. Ví dụ, rượu nho tươi (Mã HS 2204) có thuế suất 27% theo CPTPP và 20% theo AANZFTA vào tháng 1 năm 2022. Tuy nhiên, vào tháng 1 năm 2026, theo CPTPP, nó sẽ giảm xuống còn 15 thấp hơn phần trăm so với 20 phần trăm của AANZFTA và đến năm 2028, nó sẽ giảm xuống 0.

Những thách thức trong ngành rượu vang

Trong khi Việt Nam mở cửa cho đầu tư nước ngoài và có chính sách thị trường cởi mở, chính phủ được biết đến là để bảo vệ ngành sản xuất trong nước. Các nhà xuất khẩu cần lưu ý về những thay đổi thường xuyên về quy định cũng như của 3 khu vực huyện miền Bắc, miền Trung và miền Nam. Các nhà đầu tư nên xem xét các yếu tố này khi lập kế hoạch tham gia thị trường.

Mặc dù đã có những bước phát triển tích cực trong ngành rượu, Việt Nam vẫn áp dụng một loạt chính sách bảo hộ làm tăng chi phí như thuế hải quan, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng.

Thâm Nhập thị trường

Có một số lựa chọn cho các sản xuất và kinh doanh rượu vang tham gia vào thị trường rượu vang Việt Nam. Các chiến lược thâm nhập thị trường phổ biến có thể là hợp tác với đối tác địa phương, sử dụng thương nhân, nhà phân phối hoặc đại lý. Các nhà đầu tư cũng có thể nhập khẩu sản phẩm và phân phối đến các kênh bán buôn và bán lẻ. Các nhà đầu tư cũng có thể lựa chọn giữa một số cấu trúc văn phòng khi tham gia thị trường, ví dụ: văn phòng đại diện (RO) cung cấp một mục nhập chi phí thấp cho các công ty muốn hiểu rõ hơn về thị trường Việt Nam.

Gần đây nhất, mua bán và sáp nhập (M&A) đã trở thành một lộ trình ngày càng phổ biến đối với các nhà đầu tư muốn bắt đầu hoạt động tại Việt Nam. Với M&A, các nhà đầu tư có thể tận hưởng khả năng tiếp cận từ trước với người tiêu dùng, địa điểm và kênh phân phối.

Kiến thức địa phương này có thể chứng minh là yếu tố quan trọng đối với các hoạt động thành công trong môi trường đầu tư sôi động nhưng đang thay đổi nhanh chóng của Việt Nam. Các nhà đầu tư cảm thấy khó khăn khi gia nhập thị trường Việt Nam có thể thấy rằng con đường M&A cung cấp một giải pháp duy nhất cho một số trở ngại.

Các biểu thuế và quy định tuân thủ áp dụng đối với hàng hóa xuất khẩu vào thị trường Việt Nam là gì?

Có một số quy định về thuế quan và tuân thủ mà các nhà cung cấp nên biết. Đó là:

• Một  giấy phép nhập khẩu cho bán rượu tại Việt Nam. Các  cơ quan chức năng cấp giấy phép phân phối và bán buôn rượu dựa trên hạn ngạch .
• Quảng cáo để bán rượu được quản lý chặt chẽ, vì các sản phẩm có nồng độ cồn vượt quá 15 ° không thể được quảng cáo hàng loạt và dưới 15 ° bị hạn chế.
• Ngoài việc kiểm tra sản phẩm, phải cung cấp các chứng chỉ, tài liệu cho cơ quan công quyền để cho phép nhập khẩu rượu tại Việt Nam - cụ thể là giấy chứng nhận sức khỏe, giấy chứng nhận tiêu chuẩn kỹ thuật và giấy chứng nhận xuất xứ.
• Thuế nhập khẩu 50% áp dụng cho tất cả các loại rượu vang, do ưu đãi thuế từ hiệp định thường mại FTA và AANZFTA. Tuy nhiên, CPTPP - mà Việt Nam và Australia tham gia ký kết - sẽ giảm thuế quan xuống 37,5% và  20% ​​vào tháng 1 năm 2022 và sau đó là 0% từ năm 2028.
• 65% thuế tiêu thụ đặc biệt  (TTĐB) được áp dụng đối với rượu vang với một nồng độ cồn trên 20 độ. Bất kỳ tập trung dưới đây có nghĩa vụ phải trả thuế TTĐB 35 phần trăm.
• 10% thuế giá trị gia tăng  (VAT) trên tất cả các loại rượu, kể cả rượu vang, được bán trên lãnh thổ Việt Nam.

Nhập khẩu rượu được điều chỉnh bởi luật hải quan của Việt Nam và các quy định khác có liên quan. Rượu nhập khẩu cũng phải được kiểm tra trước khi thông quan với các tờ khai nhập khẩu được nộp trước hoặc 30 ngày sau khi đến. Sản phẩm cũng phải có giấy chứng nhận xuất xứ dùng để xác định mức thuế suất ưu đãi. Các nghĩa vụ phải được thanh toán trước khi giao hàng hoặc vận chuyển.

Ngoài ra, hàng nhập khẩu phải tuân theo các quy định về nhãn mác của Việt Nam, nghĩa là tên / thương hiệu sản phẩm phải được thể hiện bằng tiếng Việt.

Tại sao Việt Nam là một thị trường rượu hấp dẫn?

Thị trường rượu vang Việt Nam là một cơ hội quan trọng cho các nhà nhập khẩu và sản xuất rượu vang trên thế giới. Hiện tại, nó được cho là chủ yếu do các thương hiệu Pháp (35%) và Chile (25%) nắm giữ, theo sau là các thương hiệu Ý và Úc. Thị trường này đã mang về cho Úc 5,3 triệu đô la Mỹ vào năm 2020.

Cạnh tranh về rượu ở Việt Nam rất gay gắt: rượu cạnh tranh với bia, loại rượu rẻ và rất phổ biến trong mọi thành phần xã hội. Theo Vietnam Credit, gần 75% dân số uống bia.

Đồng thời, tiêu thụ rượu của Việt Nam tăng 95% từ năm 2010 đến năm 2020, có nghĩa là thị trường tăng trưởng vững chắc và cơ hội đang nhân lên.

Lối sống của người Việt chắc chắn vẫn chưa đưa rượu vào thói quen tiêu dùng nhưng thị hiếu và sở thích đang dần được phương Tây hóa khi tầng lớp trung lưu tăng lên - ba triệu người đã gia nhập nhóm này từ năm 2014 đến năm 2016. Việt Nam đã chiếm thị trường tiêu thụ rượu lớn thứ ba ASEAN, vì mức tiêu thụ của nó chiếm 15,3 triệu lít vào năm 2020. Theo dữ liệu Xuất khẩu hàng đầu của Thế giới, từ năm 2018 đến 2019, tiêu thụ rượu vang đã tăng 173,6%.

Tương lai xa.

Bất chấp những khó khăn, Việt Nam mang đến cơ hội thú vị cho những người tham gia vào ngành công nghiệp rượu vang. Có nhiều chỗ cho sự phát triển và sự quan tâm ngày càng tăng của công chúng đối với rượu vang. Việc tiêu thụ đồ uống có cồn là một việc hàng ngày của nhiều người Việt Nam, và với tầng lớp tiêu dùng ngày càng tăng của quốc gia, số lượng người tiêu dùng có sẵn trong những năm tới sẽ rất đáng kể.

Tuy nhiên, cũng như bất kỳ thị trường mới nổi nào, cơ hội đi kèm với rủi ro. Các nhà đầu tư nên xem xét một số vấn đề tùy thuộc vào sản phẩm và quy mô thị trường và làm cẩn thận khi tham gia vào thị trường sôi động này.